- W badaniu MR do obrazowania ciała pacjenta wykorzystuje się fale radiowe. Metoda wymaga umieszczenia badanej osoby w obszarze silnego pola ,magnetycznego. Powoduje to, uporządkowanie osi magnetycznych jąder atomów pacjenta wzdłuż linie pola magnetycznego. W trakcie badania aparat emituje fale radiowe, które docierają do pacjenta i jego poszczególnych tkanek, które wytrącają protony ze stanu równowagi. Po ustaniu sygnału, protony powracają do stanu równowagi emitując podobną falę radiową, która jest zwrotnie rejestrowana przez aparat. Zjawisko to nazywa się rezonansem. W praktyce jako cząstki rezonujące wykorzystuje się protony w jądrach atomów wodoru. Liczba atomów wodoru w poszczególnych tkankach jest różna, co powoduje wysyłanie przez organizm człowieka impulsy o różnym nasileniu i konfiguracji przestrzennej. Odbierane impulsy przez aparat są przekształcane za pomocą systemu komputerowego w obraz diagnostyczny pojawiający się na monitorze.
- Charakter i przebieg badania: badanie metodą rezonansu magnetycznego umożliwia w sposób nieinwazyjny ocenić struktury anatomiczne całego organizmu w dowolnej płaszczyźnie oraz trójwymiarowo, a szczególnie dobrze ocenić Ośrodkowy Układ Nerwowy (mózg, rdzeń i kanał kręgowy) i tkanki miękkie kończyn (mięśnie, stawy), narządy miąższowe a nawet serce. Jest to metoda pozwalająca w najlepszy sposób ocenić struktury anatomiczne oraz ewentualną patologię z dokładnością do kilku milimetrów. W badaniu tym możemy również nieinwazyjnie ocenić naczynia krwionośne. W dniu wykonania badania pacjent wypełnia ankietę (wywiad), w celu weryfikacji czy takie badanie ze względów bezpieczeństwa dla pacjenta może ono być wykonane (badanie jest przeciwwskazane u pacjentów z implantami elektronicznymi). Następnie pacjent po przygotowaniu się, układany jest w odpowiedniej pozycji na stole stanowiącym część skanera. Przez cały czas trwania badania należy leżeć nieruchomo w określonej Każdy ruch może spowodować, że uzyskane obrazy będą trudne do oceny przez lekarza radiologa. W trakcie niektórych badań należy wypełniać polecenia technika wykonującego badanie (np. nabrać powietrze, nie oddychać przez kilka sekund). W środku pomieszczenia światło jest przyciemnione, utrzymuje się nawiew chłodnego powietrza, co podnosi komfort badania, pacjent otrzymuje do ręki gumową gruszkę, którą zawsze w trakcie trwania badania może zasygnalizować, iż musi badanie przerwać. Przez cały czas trwania badania pacjent jest obserwowany przez technika wykonującego to badanie. Podczas badania emitowane są przez sygnały aparat dźwięki, dlatego wskazane jest zaopatrzenie się w stopery tłumiące ich natężenie dla uszu.
Badanie nie jest szkodliwe dla pacjenta
- Środki kontrastowe wykorzystywane w trakcie badania są to substancje (związki) gadolinu. Związki te wzmacniają sygnał pochodzący od tkanek i narządów, do których docierają. Podawane są głównie dożylnie w małej objętości (od kilku do kilkunastu mililitrów). Stosowane są przede wszystkim w diagnostyce chorób Ośrodkowego Układu Nerwowego, układu mięśniowo-stawowego, narządów jamy brzusznej, miednicy, serca, ocenie naczyń krwionośnych. Środki na bazie gadolinu wykazują się dobrymi właściwościami fizykochemicznymi: są dobrze rozpuszczalne w wodzie, wchłaniają się łatwo z układu krążenia i przewodu pokarmowego do przestrzeni międzykomórkowych i są szybko wydalane przez nerki. Rzadko pojawiają się przy ich stosowaniu reakcje uboczne i są one zazwyczaj mało nasilone (nudności, wymioty, zaczerwienienie skóry, pokrzywka, wysypka, ból głowy). Nie wolno ich stosować u pacjentów z zaawansowaną niewydolnością nerek.
- Zagrożenia z przebywania w polu magnetycznym: do pomieszczenia, w którym znajduje się aparat nie wolno wnosić żadnych przedmiotów wykonanych z metalu (np. klucze, biżuteria, spinki do włosów, zapalniczki itp.), gdyż mogą one uszkodzić urządzenie. Poza tym nie wolno wchodzić z kartami magnetycznymi, zegarkami, telefonami, nośnikami pamięci, gdyż ulegną one trwałemu rozmagnesowaniu.
Badania nie można wykonać u osób: z metalowymi zastawkami serca, wszczepionymi implantami, rozrusznikiem serca, neurostymulatorami, implantami ślimakowymi, pompami insulinowymi. Implanty medyczne takie jak stenty, endoprotezy, stabilizatory kręgosłupa, klipsy, zapinki, spirale embolizacyjne najczęściej nie stanowią przeciwwskazania do badania. Jednak dla pełnego bezpieczeństwa należy przestawić załodze pracowni dokumentację medyczną dotyczącą implantu (informację, że może mieć wykonane badanie od lekarze lub kartę wypisową z adnotacją o rodzaju implantu).
Opracował:
Prof. dr hab. med. Ludomir Stefańczyk
Mgr Violetta Poźniak